Decentralisaties vragen ook van het Rijk andere houding en werkwijze
De ROB heeft een verkenning opgezet naar de invloed van de decentralisaties in het sociale domein op het functioneren van de Rijksoverheid. Daaruit blijkt dat ambtenaren op de betrokken ministeries zich ervan bewust zijn dat de decentralisaties in het sociale domein ook voor de Rijksoverheid een majeure verandering betekenen. Zij geven aan dat zij gemeenten zien als gelijkwaardige samenwerkingspartners met wie zij voor een gezamenlijke opgave staan. Tegelijk blijkt de praktijk weerbarstig. Traditie en ingesleten gewoonten maken dat het Rijk zich er niet altijd van bewust lijkt te zijn dat ze nog regelmatig werkt vanuit een hiërarchische opstelling, of dat gemeenten dat soms nog zo ervaren.
Rol
Er is veelvuldig overleg tussen de departementen onderling en tussen departementen en de koepels van de lokale overheden. Maar er vindt geen fundamenteel gesprek plaats over wat de rol van systeemverantwoordelijke betekent en hoe de departementen hun opstelling naar het lokaal bestuur kunnen uniformeren. Dat maakt het voor gemeenten lastig om de beoogde integraliteit te realiseren. Zij moeten immers samenwerken met verschillende departementen die elk op hun eigen manier invulling geven aan hun rol.
De Raad meent dat er flinke stappen zijn gezet maar ziet ook volop ruimte voor vervolgstappen. In het signalement ‘Ondertussen in Den Haag’ staan daarvoor tien aanbevelingen aan het kabinet.