Meerjarenprogramma 2018-2020
De Raad voor het Openbaar Bestuur heeft het Meerjarenprogramma 2018-2020 opgesteld. Leidend in het programma zijn de thema's democratische rechtsstaat, veranderend samenspel en financiële verhoudingen. Het is een programma voor de komende twee parlementaire jaren; 2018-2019 en 2019-2020.
Meerjarenprogramma
Het Meerjarenprogramma 2018-2020 is tot stand gekomen in contact met het parlement, het ministerie van BZK en de VNG. Het is uitgebracht conform artikel 26, lid 3 van de Kaderwet adviescolleges.
Het programma is op hoofdlijnen geschreven om ruimte te houden voor advisering aan vakdepartementen en parlement, en om in te kunnen gaan op actuele politieke vragen.
De thema’s democratische rechtsstaat, veranderend samenspel en financiële verhoudingen zijn de komende twee jaar leidend.
Thema 1: Democratische rechtsstaat
De democratie is er voor de uitdrukking van de volkswil, de rechtsstaat om de uiting van die volkswil niet te laten ontsporen zodat bijvoorbeeld kan worden voorkomen dat een meerderheid zijn macht gebruikt om minderheden te onderdrukken. Daarvoor is er in onze rechtsstaat tegenmacht georganiseerd, zoals een onafhankelijke rechtspraak, vrije media en sterke maatschappelijke organisaties. Democratie en rechtsstaat moeten elkaar in evenwicht houden. Die balans is echter precair en wordt voortdurend op de proef gesteld. De komende twee jaar wil de ROB enkele uitdagingen voor de democratische rechtsstaat onderzoeken. Waaronder de invloed van digitalisering op het functioneren van de democratie, en hoe jongeren actief bij onze democratie betrokken kunnen worden.
Thema 2: Veranderend samenspel
De Raad stelt vast dat het speelveld van de overheid ingrijpend verandert. In de eerste plaats vinden grote verschuivingen plaats tussen overheden onderling. Met decentralisaties en vormen van regionalisering lijken decentrale overheden aan belang te winnen. Tegelijk kunnen de grote opgaven van deze tijd (klimaatverandering, schaarste aan energie, voedsel en water) alleen op een internationaal toneel worden opgepakt. De consequentie is dat de nationale overheid heeft te maken met middelpuntvliedende krachten.
Onder de noemer van ‘Veranderend samenspel’ worden in de periode 2018-2020 de volgende trajecten opgepakt: Besturen met akkoorden, Gemeenten in 3D - fase 2, en een verkenning naar de mogelijkheid om samen met de andere adviesraden de invloed van bovengenoemde bewegingen op de rol en positie van de rijksoverheid te onderzoeken.
Thema 3: Financiële verhoudingen
Vanaf 1 juli 2017 heeft de ROB van de wetgever de taak gekregen om ook te adviseren over de financiële verhoudingen.
Het ministerie van BZK buigt zich de komende twee jaar over een nieuwe weging van de bestaande uitgangspunten voor de bekostiging van decentrale overheden. Dit is mede ingegeven door het Rfv-advies 'Eerst de politiek, dan de techniek'. De ROB zal in zijn advisering over deze heroverweging bewaken dat onderliggende politieke keuzes voor de verdeling expliciet worden gemaakt, consequent doorvertaald worden en met elkaar in balans zijn.
Daarnaast wordt in 2019 de tweede Dag van de Financiële Verhoudingen georganiseerd. De organisatie van die dag komt voort uit de vaststelling dat kennis over de financiële verhoudingen schaars aan het worden is.
Tussentijdse evaluatie
Halverwege is er geevalueerd en is er een tussenrapportage opgesteld.