Transparantie en gezag

In het onderzoek naar transparantie richt de Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB) zich op de rol van transparantie in het versterken van de gezagswaardigheid van het openbaar bestuur. Transparantie geldt als een cruciale waarde in een democratische samenleving, waar burgers recht hebben op inzicht in de informatie en het handelen van de overheid om zo controle op de macht uit te kunnen oefenen. Maar draagt transparantie altijd bij aan het gezag van het openbaar bestuur?

Transparantie draagt inderdaad bij aan het gezag van het openbaar bestuur, maar niet altijd. Het is van belang om te onderzoeken op welke manieren transparantie effectief kan zijn in het herwinnen van gezag. Niet alle vormen van transparantie zijn even effectief; soms werkt te veel nadruk op transparantie zelfs contraproductief. Het is dus essentieel om te begrijpen wat wel werkt en wat niet.

Het advies van de ROB bouwt voort op het signalement 'Gezag Herwinnen' van november 2022. Hierbij staat niet alleen de uitvoering van de Wet open overheid (Woo) centraal, maar wordt ook gekeken naar bredere aspecten van openbaarheid en transparantie in het openbaar bestuur. De ROB benadrukt dat het belangrijk is om aandacht te hebben voor de impact van transparantie, zonder dat dit het belang van een transparante overheid ondermijnt.

Met dit advies wil de ROB bijdragen aan het debat over wat betekenisvolle transparantie inhoudt. Het doel is om het openbaar bestuur handvatten te bieden die helpen bij het verder vormgeven van transparantie en openbaarheid, zodat deze bijdragen aan een sterker gezag van het openbaar bestuur binnen een democratische rechtsstaat.