Blog: Plaats jongeren aan de formatietafel

Weblogbericht | 28-11-2023 | Huri Sahin

We stelden jongeren de vraag over welke onderwerpen zij zorgen hebben. Op stickers schreven de leerlingen hun hartenkreten. Daarna gingen we in op de verkiezingen en het belang van de politiek.

Toekomst

Opnieuw ervaarde ik hoe belangrijk het is om heel dichtbij in verbinding te zijn met je inwoners, in dit geval de jongeren. De signalen die zij geven gaan namelijk niet alleen over nu, maar ook over de toekomst. Het luisteren naar jongeren, jongeren een stem geven aan een tafel waar besluiten worden genomen en in verbinding met hen blijven, zorgt voor beter beleid en vergroot het vertrouwen. Dat is mijn stellige overtuiging.

Formeren

Nu, vlak na de Tweede Kamerverkiezingen, begint het proces van formeren van een coalitie. De media laten via allerlei innovatieve manieren zien wat de mogelijke coalities kunnen zijn die kunnen rekenen op een meerderheid in de Tweede Kamer. Uiteraard is de samenstelling van een nieuwe coalitie van groot belang, zeker in het politieke en publieke debat. Maar misschien net zo belangrijk is de wijze waarop het formatieproces wordt ingericht. Wie gaat straks met wie aan tafel? Hoe worden de belangen van de kiezers gewogen? En hoe worden de belangen van de inwoners die nog geen stemrecht hebben - de jongeren - gewogen?

In het ROB-advies Jong geleerd, oud gedaan adviseerden we de regering om de stemgerechtigde leeftijd te verlagen naar 16 jaar. Ons advies was onder meer gebaseerd op voortschrijdend inzicht wat betreft de (hersen)ontwikkeling van jongeren van 16 en 17 jaar en de betere toegang tot informatie. Door de stemgerechtigde leeftijd te verlagen, krijgen jongeren meer invloed op de politiek en kan de overheid toekomstbestendig beleid opstellen. Zeker in combinatie met burgerschapsonderwijs draagt dit bij aan het versterken van onze democratische rechtsstaat op zowel de korte als de lange termijn. Maar zo ver zijn we nog niet, zeker nu de kiesgerechtigde leeftijd vastgelegd is in onze Grondwet en wijziging hiervan een lang proces is. Iets wat vandaag en morgen al wél gerealiseerd kan worden is plaats te maken voor jongeren aan de formatietafel.

Veel organisaties en vertegenwoordigers van verschillende belangenverenigingen, gaan een brief sturen naar de informateur en de formerende partijen. Mogelijk zal een aantal gezaghebbende adviesraden ook worden uitgenodigd door de formerende partijen voor hun visie op de samenleving. Maar gaan jongeren ook een plek krijgen aan de formatietafel? Ik hoop van wel. Juist door in verbinding te zijn met jongeren versterk je je betrokkenheid én vergroot je daarmee je eigen gezag. Gezag is iets anders dan macht, en in deze tijd van grote uitdagingen en problemen die vragen naar oplossingen heb je als overheid meer dan ooit gezag nodig.

Onderwerpen die nu hoog op de politieke agenda staan - zoals woningnood, migratie, klimaatverandering - zijn belangrijk voor de toekomst van kinderen en jongeren. Zij hebben echter weinig invloed op de politieke besluitvorming over deze maatschappelijke vraagstukken. De stem van jongeren in onze democratie is ondervertegenwoordigd, stelde ook de Commissie-Remkes al in 2018 vast.

Oproep

Daarom een belangrijke oproep aan de formerende partijen die nu al aan het nadenken zijn met wie ze willen samenwerken: geef jongeren een volwaardige plek aan de formatietafel. Denk goed na hoe je ze wilt betrekken bij de vorming van een akkoord. Maak gebruik van hun denkkracht, creativiteit en hun betrokkenheid. Vergroot daarmee als overheid je eigen gezag en nog belangrijker: het vertrouwen van jongeren in de politiek.