Breng provincies meer in positie
Provincies moeten gerevitaliseerd worden als de regionale en democratisch gelegitimeerde bestuurslaag, die taken in het sociale, veiligheids- en fysieke domein kan oppakken. Dat bepleiten ROB-raadslid prof. Caspar van den Berg en secretaris-directeur Rien Fraanje in hun essay 'Ruimte in regels: interbestuurlijke knelpunten en oplossingen voor het sociaal en ruimtelijk domein'. Het essay hebben zij geschreven op verzoek van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.
Van den Berg en Fraanje stellen vast dat overheden ‘opgavengericht’ willen werken, waarbij het niet meer belangrijk is wie waar precies over gaat. Ook het mantra dat er voor burgers maar één overheid bestaat en dat het voor hen niet uitmaakt wie waarvoor verantwoordelijk is, is populair. Net zo goed is ook multi-level governance, een benadering die in de jaren 1990 in de bestuurswetenschappen opkwam, inmiddels een populair buzz-woord. Het zijn manieren om de complexiteit van de samenleving en maatschappelijke opgaven te aanvaarden, in plaats van die proberen te reduceren met een niet vol te houden adagium van ‘Je gaat erover of niet’.
Tegelijk moeten we de acceptatie van complexiteit niet zodanig willen cultiveren dat we de mogelijkheden om de situatie enigszins te vereenvoudigen en overzichtelijker te maken onbenut laten, schrijven Van den Berg en Fraanje. En dat is wel wat zij zien gebeuren. Diffuse regionale samenwerkingsverbanden worden opgezet zonder duidelijke democratische structuren en borging, terwijl we in ons land nog steeds beschikken over een regionale en democratisch gelegitimeerde bestuurslaag; de provincie.
Van den Berg en Fraanje:
De Haagse politiek gaf onder meer veiligheidsregio’s, regionale uitvoeringsdiensten en jeugdzorgregio’s een wettelijke status waarna gemeenten vervolgens ingewikkelde hulpconstructies moesten opzetten om de besluitvorming aldaar nog enigszins democratisch te organiseren. Waarom de provincies als bestaande bestuurslaag structureel werd overgeslagen, is ons een raadsel,
Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties presenteerde de essaybundel ‘Ruimte in regels’ begin november tijdens een online symposium waar behalve Van den Berg en Fraanje ook andere auteurs een toelichting gaven op hun essay. De hoogleraren Jan Rotmans, Monique Leyenaar, Sol Munneke en Geerten Boogaard schreven ook een hoofdstuk in de bundel.